Βιολογικά Προϊόντα: Να Τα Προτιμάμε Για Το Παιδί;

Η βιολογική καλλιέργεια είναι μια γεωργική μέθοδος που αποσκοπεί στην παραγωγή τροφίμων με τη χρήση φυσικών ουσιών και διεργασιών.

Ποια θεωρούνται βιολογικά προϊόντα;

Οι βιολογικές τροφές παράγονται από φυτικές πρώτες ύλες που λαμβάνονται χωρίς τη χρήση τεχνιτών λιπασμάτων και εντομοκτόνων και από ζωικές πρώτες ύλες στην παραγωγή των οποίων τα ζώα μεγαλώνουν χωρίς τη χρήση αντιβιοτικών σε περιβάλλον που μοιάζει με το φυσικό τους. Εκτός των ανωτέρω, οι χορηγούμενες πρώτες ύλες για την παραγωγή βιολογικών τροφών δεν πρέπει να προέρχονται από γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς ενώ και η επεξεργασία τους αποκλείει κάθε είδους ακτινοβολία ή διατροφικά πρόσθετα.

Παρότι οι μέθοδοι παραγωγής τροφής δεν είναι εύκολο να κατηγοριοποιηθούν, η «οργανική γεωργία» πρέπει να εναρμονίζεται με την νομοθεσία της Ευρωπαϊκής ένωσης ή ανάλογα πρότυπα για παραγωγή οργανικών προϊόντων, που περιλαμβάνει τη χρήση οργανικών λιπασμάτων, την καταπολέμηση των εντόμων με φυσικές μεθόδους και όχι με χρήση χημικών ουσιών και την συνειδητή έκθεση των ζώων σε φυσικό περιβάλλον και διατροφή.

Μικρότερη περιεκτικότητα σε εντομοκτόνα στα βιολογικά προϊόντα.

Στην βιολογική γεωργία, η χρήση εντομοκτόνων απαγορεύεται. Τα υπολείμματα αυτών σε φρούτα και λαχανικά που προέρχονται από συμβατικές καλλιέργειες αποτελούν την κύρια πηγή έκθεσης του καταναλωτή σε αυτά.

Μικρότερη χρήση αντιβιοτικών στα βιολογικά προϊόντα

Πολύ μεγάλη ανησυχία, όσον αφορά την αντίσταση των μικροβίων στα αντιβιοτικά, προκαλεί τα τελευταία χρόνια η εκτεταμένη χρήση αντιβιοτικών σε ζώα που μεγαλώνουν με συμβατικές συνθήκες εκτροφής. Στις οργανικές εκτροφές η χρήση αντιβιοτικών είναι σαφώς μικρότερη.

Διατροφική σύνθεση: Βιολογικά VS Συμβατικά Τρόφιμα

Η διατροφική σύνθεση διαφέρει ελάχιστα σε βιολογικές και συμβατικές τροφές ωστόσο συνολικά φαίνεται να υπερτερούν τα βιολογικά τρόφιμα. Οργανικά φρούτα και λαχανικά περιέχουν υψηλότερες ποσότητες φαινολών, ενώ μικρότερες ποσότητες καδμίου βρίσκονται στα οργανικά δημητριακά.

Βιολογικό αγελαδινό γάλα και καλά λιπαρά οξέα

Το βιολογικό αγελαδινό γάλα υπερτερεί του συμβατικού σε καλά λιπαρά οξέα (6). Επίσης περιέχει σημαντικά μεγαλύτερες ποσότητες σιδήρου και α- τοκοφερόλης, λιγότερο όμως ιώδιο και σελίνιο. Μεγάλη πανευρωπαϊκή μελέτη απέδωσε τις διαφορές στη σύσταση του οργανικού γάλακτος στην ελεύθερη βόσκηση που επιδιώκεται στις οργανικές φάρμες (7).

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των βιολογικών τροφών σε σχέση με τα συμβατικά;

Πολλές πρόσφατες μετα – αναλύσεις μας δίνουν στοιχεία που υποδεικνύουν ότι η κατανάλωση οργανικών τροφών μπορεί να μειώσει σημαντικά την εκδήλωση αλλεργίας και εκζέματος στα βρέφη όπως επίσης την εμφάνιση παχυσαρκίας στα παιδιά. Ακόμα η κατανάλωση οργανικών φρούτων και λαχανικών από τη μητέρα στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μειώνει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης προεκλαμψίας (4). Τέλος, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, ο κίνδυνος παχυσαρκίας σε άτομα που κατανάλωναν βιολογικές τροφές ήταν 11% μικρότερος (5).

Συμπερασματικά η παραγωγή και κατανάλωση βιολογικών τροφών παρουσιάζει σε κάποιες περιπτώσεις επιβεβαιωμένα και σε άλλες πιθανά οφέλη για την υγεία, συνεπώς επέκταση της χρήσης τους συνιστάται ανεπιφύλακτα.

Επιπλέον, καθώς δίαιτες ωφέλιμες στην υγεία μπορούν να είναι επίσης ωφέλιμες και στο περιβάλλον, πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στην προώθηση φιλικών προς το περιβάλλον και την υγεία διατροφικών συνηθειών θα πρέπει να προσεγγίζονται με τρόπο που να λαμβάνει υπόψη όλες τις παραμέτρους (8).

Σε κάθε περίπτωση, προκειμένου να αποδειχθεί η ισχυρή σχέση μεταξύ κατανάλωσης οργανικών τροφών και της μακροπρόθεσμης επίπτωσής τους στην υγεία, πρέπει να πραγματοποιηθούν καλά σχεδιασμένες προοπτικές μελέτες, μακράς διάρκειας με μεγάλο αριθμό συμμετεχόντων ούτως ώστε να έχουν μεγάλη αποδειχτική ισχύ. Πρέπει επίσης να στηρίζονται σε δεδομένα ακριβή και λεπτομερή ιδιαίτερα όσον αφορά την εκτίμηση της έκθεσης, της κατανάλωσης και της προέλευσης των οργανικών τροφίμων (9).

Γράφει η παιδίατρος Δρ. Ζωή Σάκκου MD, PhD.

Συντομεύσεις

Πηγές
1. WHO: Health indicators of sustainable agriculture, food and nutrition security in the
context of the Rio+20 UN Conference on Sustainable Development.
www.who.int/hia/green_economy/indicators_food.pdf. 2012(accessed 2017–09-11).
2. Burlingame B, Dernini S. Food and Agriculture Organization of the United Nations
(FAO): Sustainable diets and biodiversity. Directions and solutions for policy, research
and action. In. Edited by Burlingame B, Dernini S; 2012.
3. Sustainable Food Systems Programme; 2016.
[http://www.unep.org/10yfp/programmes/sustainable-food-systems-programme].
4. Organic food and health.. Glibowski P. Rocz Panstw Zakl Hig. 2020;71(2):131-136.
5. Organic Food Consumption and Risk of Obesity: A Systematic Review and MetaAnalysis. Bhagavathula AS, et al. Healthcare (Basel). 2022
6. Composition differences between organic and conventional meat: a systematic literature
review and meta-analysis. Średnicka-Tober D, et al. Br J Nutr. 2016.
7. Higher PUFA and n-3 PUFA, conjugated linoleic acid, α-tocopherol and iron, but lower
iodine and selenium concentrations in organic milk: a systematic literature review and
meta- and redundancy analyses. Średnicka-Tober D et al.. Br J Nutr. 2016 Mar
28;115(6):1043-60.
8. Food Choice Motives When Purchasing in Organic and Conventional Consumer Clusters:
Focus on Sustainable Concerns (The NutriNet-Santé Cohort Study). Baudry J, et al.
Nutrients. 2017.
9. Human health implications of organic food and organic agriculture: a comprehensive
review. Mie A et al. Environ Health. 2017 Oct 27;16(1):111.