Οι βρεφικοί κολικοί δεν είναι ασθένεια. Πρόκειται για μια παροδική διαταραχή που εμφανίζεται στο 30% των μωρών. Ένα μωρό που υποφέρει από κολικούς είναι πολύ ανήσυχο, κλαίει υπερβολικά και δεν μπορείτε να το ηρεμήσετε, μαζεύει ανήσυχο τα πόδια προς την κοιλιά του και είναι φανερό πως υποφέρει. Παρότι μόνο το 1 στα 20 μωρά παρουσιάζει σοβαρά επεισόδια κολικών, όταν πρόκειται για το δικό σας μωρό, το πιθανότερο είναι ότι αναστατώνεστε πολύ. Υπάρχουν, όμως, ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να το βοηθήσετε.
Πώς θα καταλάβω αν το μωρό μου έχει κολικούς;
Οι κολικοί περιγράφονται ως ανεξήγητα επεισόδια απαρηγόρητου κλάματος σ’ ένα κατά τ’ άλλα υγιές μωρό, σε συνδυασμό με ορισμένα άλλα συμπτώματα. Θα αναγνωρίσετε τους κολικούς σ’ ένα αναστατωμένο μωρό απ’ το αναψοκοκκινισμένο προσωπάκι, τις σφιγμένες γροθιές και το μάζεμα των ποδιών προς την κοιλιά του. Επίσης, το κλάμα διαρκεί για περισσότερο από 2-3 ώρες στο 24ωρο και συνήθως ξεκινά 15 λεπτά μετά το γεύμα. Οι κολικοί μπορεί να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή μέσα στις τρεις πρώτες εβδομάδες της ζωής του μωρού σας και ο γενικός κανόνας είναι πως υποχωρούν όταν το μωρό γίνει τριών – τεσσάρων μηνών.
Τι προκαλεί τους κολικούς;
Τα αίτια των κολικών δεν είναι πλήρως κατανοητά, υπάρχουν ωστόσο ορισμένοι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνισή τους. Ένας απ’ αυτούς είναι η κατάποση αέρα κατά το γεύμα. Αν τομωρό δεν ρευτεί η κοιλίτσα του γεμίζει με αέρα και πρήζεται, κάτι που του προκαλεί πόνο. Άλλες αιτίες είναι πως το έντερο του μωρού σας είναι ακόμη σχετικά ανώριμο για την πέψη ορισμένων συστατικών του γάλακτος (πρωτεΐνη, λακτόζη) ή δουλεύει πολύ σκληρά για να αποβάλλει τα κόπρανα απ’ το σωματάκι του με αποτέλεσμα να παθαίνει κράμπες. Επίσης έχει βρεθεί ότι οι κολικοί του 1ου τριμήνου οφείλονται και σε φυσαλίδες αέρα στο λεπτό έντερο που παράγονται από την πέψη του γάλακτος.
Πώς μπορώ να ανακουφίσω το μωρό μου;
Είναι παρήγορο να γνωρίζουμε πως τα βρέφη που υποφέρουν από κολικούς δεν έχουν κάποιο πρόβλημα υγείας και όταν περάσουν οι τρείς έως τέσσερεις πρώτοι μήνες ζωής οι κολικοί υποχωρούν σχεδόν πλήρως. Από την άλλη πλευρά όμως, μπορεί να είναι πολύ δύσκολο για τους γονείς να ακούν καθημερινά το ασταμάτητο κλάμα του μωρού τους. Παρότι δεν υπάρχει θεραπεία για τους κολικούς, υπάρχουν ορισμένες τεχνικές ανακούφισης που μπορείτε να δοκιμάσετε για να μετριάσετε τη δυσφορία που νιώθει το μωρό σας.
Παρακάτω θα βρείτε χρήσιμες συμβουλές για να βοηθήσετε το μωρό σας που κλαίει;
- Κάνετε το μωρό ένα ζεστό μπάνιο και μετά τυλίξτε το σε μια κουβερτούλα (αν δεν κάνει ζέστη) αρκετά σφιχτά. Μερικά μωρά φαίνεται ότι νοιώθουν μεγαλύτερη σιγουριά όταν είναι τυλιγμένα, ίσως γιατί θυμούνται την κατάσταση που έζησαν μέσα στο χώρο της μήτρας.
- Κάνετε απαλό μασάζ με δεξιόστροφη φορά στην κοιλιά του μωρού σας. Τρίβετε την κοιλίτσα του με τη φορά των δεικτών του ρολογιού και την πλάτη του με την αντίθετη (ακολουθώντας δηλαδή την κατεύθυνση του παχέος εντέρου, του τμήματος που έχει ανάγκη από ανακούφιση).
- Κρατήστε το μωρό στον ώμο σας, χτυπώντας το μαλακά την πλάτη.
- Βοηθήστε το μωρό σας να ρευτεί ή να αποβάλει τα αέρια απ’ το στομαχάκι του. Ζητήστε απ’ τη μαία ή τον παιδίατρο να σας δείξει ορισμένες αποτελεσματικές τεχνικές.
- Ταΐζετε το μωρό σε ένα χαλαρό, ήσυχο και ήρεμο περιβάλλον και με σωστό τρόπο, είτε θηλάζετε είτε δίνετε γάλα με μπιμπερό (ζητήστε από τη μαία ή τον παιδίατρο να σας υποδείξει το σωστό τρόπο σίτισης). Ο σωστός τρόπος σίτισης μετριάζει την κατάποση αέρα που μπορεί να συμβάλλει στην εμφάνιση των κολικών.
- Ξαπλώνετε το μωρό ανάσκελα και κάνετε με τα πόδια του απαλές κυκλικές κινήσεις.
- Πάρτε το μωρό αγκαλιά και περπατήστε πάνω-κάτω χωρίς να το κουνάτε συγχρόνως. Η κίνηση του σώματός σας είναι πιο χαλαρωτική για το μωρό.
- Ενθαρρύνετέ το να πιπιλήσει (την πιπίλα του ή ένα ειδικό παιχνίδι).
- Βάλτε του απαλή μουσική ή τραγουδήστε του.
- Βάλτε το σε όρθιο ή ξαπλωτό μάρσιπο για να νιώθει πιο κοντά σας.
- Πηγαίνετε μια βόλτα με το αυτοκίνητο. Φυσικά πάντοτε χρησιμοποιώντας το ειδικό κάθισμα ασφαλείας.
- Η καλύτερη θέση είναι να είναι ριγμένο το μωρό ψηλά στον ώμο μας, έτσι ώστε να πιέζεται το στομαχάκι του.
- Το πιο αποτελεσματικό είναι να υπάρχει δίπλα στο μωρό μια πηγή συνεχόμενου θορύβου (π.χ. πιστολάκι μαλλιών) ή να είναι στην αγκαλιά σας και να είστε δίπλα στον απορροφητήρα.
- Τα ροφήματα ίσως είναι λίγο υπερεκτιμημένα (π.χ. τίλιο κτλ.)
- Συνεχίστε να θηλάζετε. Τα μωρά που θηλάζουν μπορούν να εμφανίσουν κολικούς. Επιβάλλεται όμως να είστε ήρεμη και ψύχραιμη να συνεχίσετε το θηλασμό.
- Ορισμένα βρεφικά γάλατα έχουν ειδική σύνθεση ώστε να διευκολύνεται η πέψη και να μαλακώνουν τα κόπρανα, συμβάλλοντας σημαντικά στην ανακούφιση των συμπτωμάτων των κολικών. Αν θεωρείτε ότι οι κολικοί προκαλούν σημαντική αναστάτωση στην οικογένεια, συζητήστε με τον παιδίατρό σας για τη χορήγηση ειδικού γάλακτος (όταν το μωρό σας δεν θηλάζει και σιτίζεται με βρεφικό γάλα). Η έγκαιρη χορήγηση του κατάλληλου γάλακτος συνήθως συμβάλλει στην αντιμετώπιση του προβλήματος των κολικών και στη μείωση της έντασης που προκαλείται στο σπίτι.
Οι παραπάνω συμβουλές και ίσως κάποιες επιπλέον που θα συζητήσετε με τον παιδίατρό σας θα σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε το πρόβλημα. Επίσης, αν έχετε ανησυχίες για την υγεία του μωρού σας μη διστάσετε να ζητήστε τη συμβουλή του παιδιάτρου σας, καθώς τα συμπτώματα του μωρού ενδέχεται να οφείλονται σε κάτι διαφορετικό.
Επιμέλεια κειμένων
Παιδίατρος Παναγιώτης Κούτσος,
Διευθ. Παιδιατρικού Μαιευτηρίου ΡΕΑ
