Περίπου 1 στα 10 μωρά σε όλο τον κόσμο γεννιούνται νωρίτερα από το αναμενόμενο. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο πρόωρος τοκετός δεν επηρεάζει την υγεία ή την ποιότητα της ζωής του μωρού και της οικογένειας, ωστόσο ο πολύ πρόωρος τοκετός πριν τις 32 εβδομάδες είναι μια κατάσταση που γονείς και ειδικοί προσπαθούν να αποφύγουν. Ευτυχώς σήμερα με την κατάλληλη παρακολούθηση αλλά και τις εξελίξεις στην ιατρική, ο πρόωρος τοκετός μπορεί να προβλεφθεί και σε πολλές περιπτώσεις να καθυστερήσει όσο χρειάζεται για να έρθει στον κόσμο ένα υγιές μωρό.
Πότε ένας τοκετός χαρακτηρίζεται πρόωρος;
Πρόωρος τοκετός είναι κάθε τοκετός που ξεκινά πριν την 37η εβδομάδα της εγκυμοσύνης. Τα μεγαλύτερα όμως προβλήματα αφορούν τα μωρά που γεννιούνται πολύ πιο νωρίς και γύρω στην 28η εβδομάδα. Τα καλά νέα είναι πως η πρόοδος της νεογνολογίας είναι τεράστια και μπορεί σήμερα ακόμη και ένα πολύ πρόωρο μωρό να επιζήσει χωρίς σοβαρά προβλήματα υγείας.
Σε τι οφείλεται ο πρόωρος τοκετός
Ο πρόωρος τοκετός μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες, γνωστές στο γιατρό ή αδιευκρίνιστες. Στις γνωστές αιτίες του πρόωρου τοκετού συμπεριλαμβάνονται:
- Η θέση του πλακούντα, π.χ. πρόδρομος, η κατάσταση του τραχήλου ή κάποια δυσμορφία της μήτρας.
- Λοιμώξεις της μητέρας ή προβλήματα υγείας όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, παχυσαρκία, προηγούμενη εγκυμοσύνη σε πολύ κοντινό διάστημα, μητέρα πάνω από 40 ή κάτω από 16 ετών
- Προβλήματα του αμνιακού υγρού, π.χ. όταν είναι περισσότερο ή λιγότερο από το φυσιολογικό
- Πρόωρη ρήξη των εμβρυακών υμένων ή γενετικές ανωμαλίες στο έμβρυο
- Πολύδυμη κύηση
Επίσης σε ορισμένες περιπτώσεις ο γιατρός αναγκάζεται να προκαλέσει πρόωρο τοκετό, κυρίως όταν υπάρχει κάποια σοβαρή επιπλοκή που απειλεί τη ζωή της μητέρας ή/και του εμβρύου, όπως για παράδειγμα προεκλαμψία ή διαβήτης που δεν μπορεί να ρυθμιστεί. Ένας άλλος λόγος είναι να καθυστερεί η ανάπτυξη του μωρού μέσα στη μήτρα όταν δεν παίρνει αρκετά θρεπτικά συστατικά από τον πλακούντα.
Ποια είναι τα συμπτώματα του πρόωρου τοκετού;
Ο πρόωρος τοκετός δεν έχει διαφορετικά συμπτώματα από τον φυσιολογικό. Μπορεί να ξεκινήσει με πόνους στην κοιλιά ή στη μέση ή και στα δύο ή να σπάσουν τα νερά. Στα μέσα του δευτέρου τριμήνου πολλές γυναίκες αρχίζουν να αντιλαμβάνονται τις συσπάσεις Braxton-Hicks, φυσιολογικές και ανώδυνες συσπάσεις της μήτρας που πιθανώς την προετοιμάζουν για τον τοκετό. Θα τις νιώσετε σαν “πέτρωμα” της μήτρας σας για μερικά δευτερόλεπτα. Αν όμως οι συσπάσεις είναι επώδυνες, συνοδεύονται από αίσθηση βάρους χαμηλά στην κοιλιά και δεν υποχωρούν μετά από περίπου μισή ώρα, καλό θα ήταν να επικοινωνήσετε αμέσως με το γυναικολόγο σας.
Μπορεί να σταματήσει ο πρόωρος τοκετός;
Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να διακοπεί ανάλογα με την ένταση των συμπτωμάτων. Μπορεί ο γυναικολόγος σας να σας δώσει κάποια φάρμακα που σταματούν τις συσπάσεις της μήτρας και να σας συστήσει να απέχετε για ένα διάστημα από τις δραστηριότητές σας ή να μείνετε στο κρεβάτι. Αν η εξέλιξη του τοκετού δεν μπορεί να διακοπεί, ο γιατρός μπορεί να προσπαθήσει να τον καθυστερήσει τόσο ώστε να είναι πιο ασφαλές για το μωρό σας να γεννηθεί. Σε αυτή την περίπτωση θα κάνετε κάποιες ενέσεις κορτιζόνης που βοηθούν στην ωρίμανση των πνευμόνων του μωρού σας. Έτσι θα είναι πιο έτοιμο να αναπνέει χωρίς βοήθεια μόλις γεννηθεί.
Ιατρική Επιμέλεια: Dr Ιωάννης Καλογήρου μαιεύτηρας γυναικολόγος MD, DFFP, DRCOG
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, Μέλος Διοικητικού Συμβουλίου της ΡΕΑ Μαιευτικής Γυναικολογικής Κλινικής
